De Geheime Leer van mevrouw Blavatsky, een inleiding

De eeuwige Moeder, gewikkeld in haar altijd onzichtbare gewaden, had opnieuw zeven eeuwigheden lang gesluimerd.

Zo begint de kerntekst waarrond De Geheime Leer van Helena Petrovna Blavatsky is opgebouwd. Deze kerntekst omvat een vertaling van de Stanza’s van Dzyan die tot dan toe in geen enkele Westerse taal werden omgezet voorzien van uitgebreide commentaren. Helena Blavatsky kreeg als opdracht de stanza’s te vertalen, ze te becommentariëren en ze aan de Westerse wereld voor te stellen in dit opus magnum dat voor het eerst verscheen in 1888 tegelijkertijd in New York en in Londen.

De omstandigheden waarin Helena Blavatsky De Geheime Leer heeft geschreven en tevens de omstandigheden waarin de uitgave tot stand is gekomen, spreken ook nu nog enorm tot de verbeelding, in zodanige mate dat nog steeds vele geïnteresseerden hun weg vinden naar de verschillende theosofische verenigingen die de wereld rijk is, in antwoord op de impuls die De Geheime Leer nog steeds uitoefent op mensen van nu.

In de periode waarin het boek aan het grote publiek werd toevertrouwd, was Isis Ontsluierd al zo’n 8 jaar gepubliceerd, nl. in 1874, een jaar voor de oprichting van de Theosophical Society te New York. Helena Blavatsky had op dat moment reeds de hele wereld rondgereisd (1848-1873) op zoek naar de sporen van de theo-sofia, de goddelijke wijsheid, zoals die in de meeste grote wijsheidtradities en religies in de wereld voorhanden waren: Europa en Midden- Oosten (Egypte), Noord-Amerika en Azië, tot in Tibet dat op dat ogenblik ontoegankelijk was voor buitenlanders.

Helena Blavatsky heeft bergen kritiek over zich heen gehad, o.m. in verband met het feit of ze inderdaad al die reizen gemaakt heeft zoals wordt beweerd. Het scepticisme wordt in de hand gewerkt door het feit dat rondreizen voor een jonge vrouw geen evidentie was in die tijd. De geïnteresseerde lezer raadplege de zeer zorgvuldig samengestelde biografie van de hand van Sylvia Cranston om te trachten zich een beeld te vormen van o.m. die periode in Helena Blavatsky’s leven in een poging om schijn van werkelijkheid te onderscheiden.

De Geheime Leer werd geschreven in Europa niet zo erg lang voor het overlijden van mevrouw Blavatsky tussen 1885 en 1888, deels in Würzburg (Duitsland), een groot gedeelte in Oostende en de slotfase van het werk, inclusief de voorbereiding van het manuscript voor druk, in Londen en voor een stuk ook in New York.