Gevaren van het spiritisme

Illustratie
Details
Datum en uur: 
zondag, 6 april, 2014 - 11:00 tot 13:00
Spreker: 
Patrick Van Hauwe
Bijdrage: 
Vrije bijdrage

Sinds het begin der tijden heeft de mens zich steeds de vraag gesteld over het al dan niet bestaan van een leven na de dood. Bij heel wat primitieve volkeren kunnen we bewijzen vinden van een geloof in een voortbestaan na de dood. Bij de oude Grieken, Romeinen en ook in het oude China was men overtuigd dat de dood niet het einde was. Elk volk had echter een heel eigen visie over hoe dat leven na de dood er dan wel uitzag. In de hiërogliefen van de oude Egyptenaren wordt fraai uitgebeeld wat hun geloof was. Voor hen bestond de mens uit meerdere lichamen (of elementen), waarvan de Ka, het onzichtbare deel van de menselijke combinatie, gelijk aan het lichaam, nooit stierf. De Ka was in feite het levende gedeelte van de dode of de verlenging van iemands leven na de dood. De Ka verbleef steeds in het graf en het was dan ook belangrijk dat al het nodige werd voorzien zodat een verder leven mogelijk was.

Spiritisme

Dit geloof in een voortbestaan na de dood bracht ook de zoektocht met zich mee naar de eventuele mogelijkheden om contact te leggen en te communiceren met deze ‘andere’ wereld. Wij noemen dit nu ‘spiritisme’.

Het moderne spiritisme, om het zo te noemen, kent zijn oorsprong in de 19de eeuw. De familie Fox met hun drie dochters woonde in een Amerikaans stadje en in 1848 beweerden ze klopgeluiden te horen. Een van de dochters voelde ook steeds een koude hand op haar gelaat. Het waren onverklaarbare fenomenen die heel wat mensen boeiden en de interesse groeide. De zussen hielden seances die een groot publiek aantrokken. Iedere aanwezige kon de klopgeluiden horen en kon zien hoe de tafels dansten. Dit, zoals het genoemd werd, klopgeluiden-fenomeen was het gespreksonderwerp van die tijd en de interesse groeide nog meer toen de zussen beweerden dat er in hun huis een man werd vermoord, van wie het lichaam zich nog steeds in de fundamenten bevond. Opgravingen werden gedaan doch zonder succes. Pas jaren later zou, bij een tweede poging, menselijke resten gevonden worden onder het huis. Twijfels over de echtheid van deze onverklaarbare gebeurtenissen ontstond bij een aantal mensen en later zouden de zussen ook toegeven dat ze trucjes gebruikten om het echt te laten lijken en het spannend te houden.

Heel wat mensen toonden toen toch al een interesse in het fenomeen en de belangstelling voor het spiritisme groeide. In 1870 waren er al 10 miljoen aanhangers in Amerika en er kwamen spiritistische scholen en kerken. Later zou het spiritisme zich ook uitbreiden naar Engeland, Schotland en Brazilië en tot slot in de hele wereld.

De boerderij van de familie Eddy

In Chittiden, Vermont haalde in 1874 een ander geval de kranten. William, Horatio en hun zuster Mary woonden in een slecht onderhouden woning. Het artikel in de krant maakte melding dat de boerderij van de familie Eddy geteisterd werd door bovennatuurlijke wezens. Ook hier was de interesse groot en toen Kolonel H. S. Olcott, geïnteresseerd in het spiritisme, op een dag een exemplaar van de Banner of Light, een spiritistisch nieuwsblad in handen kreeg, reisde hij naar Vermont. De vreemde gebeurtenissen stonden uitgebreid beschreven in het nieuwsblad en hoewel Olcott sceptisch stond tegenover het verhaal, wou hij toch een onderzoek instellen. Samen met een krantentekenaar vertrok hij toen naar de Eddy boerderij. Indien zou blijken dat de fenomenen niet echt waren, dan zouden ze een artikel schrijven in de Daily Graphic en de gebroeders Eddy als charlatans ontmaskeren. Mochten de feiten waar zijn, dan zou Olcott de waarde van het Spiritisme openbaar maken aan de hele wereld. Olcott nam zich voor, zo eerlijk mogelijk en met een open geest, een oordeel te vellen.

Na een verblijf van een week, tijdens dewelke Olcott alle nodige onderzoeken kon verrichten, moest hij besluiten dat hij geen enkel bedrog kon vaststellen en de seances dus echt waren. Toch bleef hij sceptisch en achtte bedrog niet uitgesloten. Tijdens een tw eede bezoek aan de Eddy boerderij ontmoette hij H.P . Blavatsky. Heel snel werden ze vrienden en Blavatsky zorgde ervoor dat meer seances werden gehouden en Olcott nieuwe uitdagingen kreeg.

Dit hele verhaal over de gebeurtenissen op de Eddy boerderij en de bijeenkomsten die dan uiteindelijk zouden leiden tot de oprichting van de Theosophical Society in 1875 werden uitvoerig beschreven in Het Witte Lotusblad van juni/juli/augustus 2007.

Allen Kardec

Een man die we zeker niet mogen vergeten en die een belangrijke rol heeft gespeeld in de verspreiding van het moderne spiritisme, is Allen Kardec. Zijn altijd bebloemde grafmonument, dat zich op het kerkhof van Père Lachaise in Parijs bevindt, wordt nog dagelijks door heel wat aanhangers bezocht.

Hij werd geboren als Hippolyte Leon Denizard Rivail op 3 oktober 1804. Hij was podoloog maar ook een opmerkelijk taalkundige die verschillende talen sprak waaronder het Duits, Engels, Spaans en Nederlands. Hij zou zich ook inzetten voor de verspreiding van een leermethode die grote invloed zou hebben op de onderwijsvernieuwingen in Frankrijk en Duistland.

In 1854 hoorde hij, in Parijs, voor het eerst praten over ‘draaiende’ tafels, een mediamiek fenomeen dat in Europa opschudding veroorzaakte en een populair vermaak was in de hogere Franse kringen.

Kardec was sceptisch en gedurende vijftien jaar zou hij zijn best doen om een objectief onderzoek te doen van de verschillende manifestaties. Hij paste een wetenschappelijk-experimentele methode toe op deze nieuwe wetenschap; formuleerde nooit vooraf theorieën, observeerde zorgvuldig, analyseerde en vergeleek. Hij verzamelde alle informatie, wat hij dan later zou opnemen in een aantal boeken.

Volgens Kardec is het spiritisme ‘een wetenschap betreffende de natuur, de oorsprong en de bestemming van de geesten, alsmede hun relaties met de lichamelijke wereld. ’ ‘Het spiritisme’, zo zegt hij, ‘brengt nog wat Jezus heeft gezegd met betrekking tot de beloofde Vertrooster: de kennis der zaken, zodat de mens weet waar hij vandaan komt, waarheen hij gaat en waarom hij op Aarde is; de spiritistische leer maakt dat we ons aangetrokken voelen tot de ware principes van Gods wet en brengt ons troost door middel van geloof en hoop.’

Hoe ver we ook teruggaan in de tijd, het is een feit dat de dood de mensheid steeds heeft gefascineerd. Het zoeken naar bewijzen voor een voortbestaan, heeft de mens dus ook steeds beziggehouden. Het trachten in contact te treden met ‘bewoners’ van de onzichtbare werelden heeft menigeen geboeid en tot experimenteren aangezet.

Of het nu gaat om ‘glaasje’ draaien, Ouija-bord, draaiende tafels, automatisch schrift, materialisaties, seances, mediumschap, enz. de vraag blijft: is contact leggen met ‘bewoners’ van de onzichtbare werelden werkelijk mogelijk? Met wie of met wat hebben we dan contact? Volgens de spiritisten is contact leggen zeker mogelijk. Toch wordt, onder meer door parapsychologen benadrukt dat de mens zich niet steeds bewust is van de mogelijke gevaren en de mogelijke uitwerkingen en gevolgen bij het experimenteren en/of beoefenen van spiritistische handelingen.

Wat zijn dan eigenlijk die mogelijke gevaren? Wat zijn dan die mogelijke uitwerkingen en gevolgen? 

Patrick Van Hauwe is lid van onze loge.