Het pad van de spirituele groei

In de theosofische leer zijn de begrippen "Pad" en "spirituele groei" even fundamenteel als begrippen zoals bijv. het Ene Leven, Karma, Reïncarnatie, Cycliciteit of het Goddelijk Plan. Meer nog, ze vormen de kern van en een basis tot inzicht in het hele menselijke verhaal. Beide begrippen staan in rechtstreeks verband met de rol, het doel en de plaats die de mens volgens de meeste wijsheidsstelsels toebedeeld krijgt zowel op universele als op planetaire schaal. Juist dat heeft een handjevol mensen altijd al geïnteresseerd, reeds van in wat wij de Oudheid noemen: waar komen we vandaan? Waar gaan we naartoe? Wat kom ik hier op Aarde doen?

Zelfs iedere poging hoe klein ook om een antwoord te vinden op deze vragen staat op zich al gelijk aan een daad stellen op het Pad, ten voordele van spirituele groei. En dat antwoord formuleert ieder individu voor zich op basis van het inzicht in en het aanvoelen van de eigen situatie (zowel uiterlijk als innerlijk) en de daaruit voortvloeiende handelingen en ondernemingen. Ons leven van vandaag is de resultante van al het voorgaande en bevat de zaden van hetgeen komen gaat. Zo vormt ons eigen leven en de omstandigheden waarin dit zich afspeelt steeds het eerste aanknopingspunt voor iedere beginnende zoektocht. Het Pad begint steeds bij onszelf, spirituele groei ontstaat en vindt plaats in onszelf en zal daar ook "eindigen", hoewel dit laatste, dat "eindigen", enorm genuanceerd moet worden: ieder einde is immers een nieuw begin.

Abstract bekeken is er slechts één Pad, het archetype van het Pad zou je kunnen zeggen. Bekeken vanuit de diversiteit van het leven in de stof is er een Pad voor iedereen, of liever een methode of wijze aangepast aan ieder individu om dat Pad te gaan. De vele technieken en ontwikkelingswijzen die uit het verleden tot ons zijn gekomen (en dit niet alleen uit het Oosten) werden inmiddels behoorlijk beproefd en verfijnd, een proces dat niet meteen onder de aandacht wordt gebracht van het grote publiek. Daarnaast zien we dat een aantal moderne yogascholen en religieuze bewegingen de voorstelling van hun methoden behoorlijk hebben opgefrist om nauw aan te sluiten bij de noden van mensen van nu, daarbij rekening houdend met de eisen die het moderne leven aan de mens stelt. 

Ondanks de enorme diversiteit aan mensen en Paden, bestaat er zoiets als een aantal richtlijnen geformuleerd voor alle mensen, waarnaar men zich kan richten wanneer men de voortgang op het Pad enigszins wenst te versnellen. We komen dan terecht, niet meteen bij vernuftige yogische techniciteiten maar bij een aantal heel eenvoudige vuistregels die uiteindelijk behoorlijk moeilijk blijken wil men ze in het dagelijks leven en de dagelijkse omgang met de medemensen – en de omgeving in bredere zin inbouwen en maken tot automatismen.

De meeste hedendaagse methoden zijn er in een eerste moment, meer nog dan in vorige eeuwen, op gericht om abstractie te maken van de omgeving, zich even van alle druk van buitenaf los te maken, om dichter bij zichzelf te komen en het contact te herstellen met de eigen kern. Niet helemaal voor de lol echter, maar met als doel om na een rustpoze en bezinning opnieuw aanwezig te zijn in en te handelen ten voordele van die omgeving, met een hernieuwde, frisse blik, telkens opnieuw. Van daaruit wordt regeneratie van de gemeenschap waarin we leven bewerkstelligd. Ook dat is spirituele groei, opgevat vanuit het aspect dienstbaarheid.

We zouden het in deze tijd misschien niet zo zien, maar in beginsel, zo leert ons de Tijdloze Wijsheid, was elke religie eveneens bedoeld als een beoefening van "yoga" dwz van vereniging van het lagere met het hogere dat diep in de mens verborgen ligt. Juist deze vereniging vormt de kern van wat we spirituele groei noemen. Vaak ligt er een zware nadruk op de eerder genoemde dienstbaarheid: zelfontwikkeling heeft slechts zin wanneer we ze ook te nutte kunnen maken van het grotere geheel. In het boeddhisme bezigt men in dit kader de term "het grote voertuig", een set van principes en leefregels die culmineert in de bodhisattvagelofte.

De theosofie heeft alle zoekers naar waarheid die zich aangesproken voelen tot haar boodschap steeds voorzien van het nodige theoretische basismateriaal om daar concreet, in het dagelijks leven mee aan de slag te gaan. We brengen hier opnieuw drie pareltjes van wijsheid onder de aandacht:

1. De Stem van de Stilte
2. Licht op het Pad
3. Aan de Voeten van de Meester

Bij wijze van inleiding in de begrippen spirituele groei en Pad, lichten we van elk van deze drie de eigenheid van aanpak toe om de toehoorders in de gelegenheid te brengen om er de eigen ontwikkeling en aanpak aan te toetsen.

Sabine Van Osta is lid van onze loge.