Indiaanse spiritualiteit, fictie en realiteit

Vijfhonderd jaar geleden werd de ‘nieuwe wereld’ ontdekt. Een nieuwe wereld waar verschillende religieuze strekkingen zich konden ontplooien. Voor de oorspronkelijke bewoners, de indianen, gold dit echter niet. Hen stond vervolging, onderdrukking, beroving van hun identiteit en spiritualiteit te wachten. Het waren tenslotte wilden, kannibalen en barbaren. Gedwongen ‘integratie’, opgelegde religies en tal van ‘verboden’ zijn er echter niet in geslaagd om de indiaanse ‘spirit’ te breken.

Vandaag de dag worden de ‘wilden’ geëerd om hun kennis over de natuur, hun respect voor moeder aarde en hun wijze uitspraken. De blanke man heeft zijn visie herzien en we merken op dat vooral in het westen, de zweethutten, zonnedansen, totems en shamanen uit de grond rijzen als paddenstoelen. Je kan geen new-age shop voorbijlopen zonder een blik te werpen op de dromenvangers, medicijnwielen, vredespijpen, smudge sticks en allerhande « indiaanse » spirituele items. Deze grote populariteit geeft echter niet het ware beeld. Indiaanse spiritualiteit wordt nog te vaak misbegrepen. Dat de indianen, « de Natives », zich nu verzetten tegen deze uitbuiting van hun spiritualiteit is logisch. Eerst namen de blanken het land af, nu hun religie.

Maar hoe is of moet het dan wel? Wat is indiaanse spiritualiteit? Is het toegankelijk voor buitenstaanders? Is het universeel? Moeten de Natives hun spiritualiteit delen met de blanke?

In deze uiteenzetting « indiaanse spiritualiteit» zal eenieder merken dat het meer is dan alleen maar een zweethut en meer dan medicijnwielen en shamanen.

Ernie Vonck is docent aan de Faculteit Vergelijkende Godsdienstwetenschappen, Wilrijk.