Theosofie en literatuur

In de reeks “Theosofie en Kunst” gaan we tijdens de zondagochtendvoordracht voor de maand mei ons kunstzinnig en theosofisch heil zoeken in de literatuur die één van de vele kunstvormen is.

Hoe kunst omschrijven? Uiteraard zijn er, zoals wel vaker het geval is, even zovele omschrijvingen van kunst te geven als dat er mensen zijn, mensen die zowel kunst creëren als ervan genieten. In beide gevallen mag men het woord creatie in brede zin in de mond nemen: zowel de kunstenaar creëert, als de toeschouwer, diegene die naar de kunstuiting kijkt, luistert, leest, … De maker van een kunstvoorwerp, in welke vorm of materiaal dan ook, daalt echter als het ware volledig in de stof af, daar waar het creëren door de toeschouwer van kunst, zich vaak beperkt op het mentale en gevoelsmatige gebiedDe schepper van kunst kan zijn creatie zodanig maken dat de toeschouwer ook kan participeren op het materiële vlak. Hij kan zijn creatie half afgewerkt laten, en het aan de toeschouwer overlaten om er een eigen wending aan te geven. De toeschouwer wordt dan bijna volledig betrokken bij het hele proces. [voorbeelden].

Het woord kunst kan dus vele ladingen dekken, het woord Kunst dekt er al iets minder, maar doorgaans is de creatie en beleving van Kunst wel iets krachtiger, iets intenser, hetgeen ook zijn reden heeft. In de enge betekenis is kunst de uitdrukking van een zienswijze of een mening van een individu op een bepaald moment en op basis van een specifieke ervaring. Deze ervaring kan zowel in de omringende realiteit als in het eigen innerlijk plaatsvinden. In de brede betekenis doelt het woord Kunst op de uitdrukking van de goddelijke ervaring of kortom van het goddelijke.

Dit goddelijke in de Kunst was een aantal eeuwen geleden vooral een religieuze aangelegenheid en de voorbeelden zijn welbekend, denken we maar aan de gigantische kunstproductie van in het oude Byzantium, of nog, tijdens de Middeleeuwen of de Renaissance die zeer vaak in opdracht van de kerkelijke overheid werd voortgebracht.

Sabine van Osta is lid van onze loge.